Çuha çiçeği yağı, iki yıllık çuha çiçeği (Oenothera biennis) veya garip çuha çiçeği (Oenothera paradoxa) tohumlarından 30°C’yi geçmeyen sıcaklıkta soğuk sıkım yöntemiyle elde edilir. Zengin çoklu doymamış yağ asidi (PUFA) içeriği sayesinde vücudumuz için birçok faydalı özellik gösterir, özellikle cilt sağlığını iyileştirme konusunda etkilidir.
Çuha çiçeği yağının kimyasal bileşimi:
Çuha çiçeği yağı %98 oranında triaçilgliserollerden oluşur ve bunların arasında en önemli bileşenler omega-6 doymamış yağ asitleridir: linoleik asit (yaklaşık %73) ve γ-linolenik asit (yaklaşık %9). Ayrıca yağ fraksiyonunda oleik asit (yaklaşık %7), palmitik asit (yaklaşık %6) ve stearik asit (yaklaşık %3) gibi asitler de bulunur.
Çuha çiçeği yağı ayrıca biyolojik etkisini belirleyen başka bileşikler de içerir. Bunlar arasında E vitamini türevleri (γ-tokoferol ve daha düşük konsantrasyonlarda α- ve δ-tokoferol), steroller (β-sitosterol, avenasterol, kampesterol, stigmasterol), fosfolipitler (fosfatidilkolin, fosfatidilinositol, fosfatidiletanolamin) ile karotenoidler ve fenolik bileşikler yer alır.
100 g çuha çiçeği yağındaki yağ asidi bileşimi:
- Doymuş yağ asitleri: 8,2 g
- Tekli doymamış yağ asitleri: 7,8 g
- Çoklu doymamış yağ asitleri: 84 g
Çuha çiçeği yağı – kullanım alanları:
Çuha çiçeği tohumu yağının en değerli özelliklerinden biri, yüksek γ-linolenik asit içeriğiyle bağlantılı cilt üzerindeki olumlu etkisidir. Cilt sağlığını iyileştiren preparatlar genellikle kozmetiklerle ilişkilendirilse de, çuha çiçeği yağında ağızdan alım – sıvı yağ veya kapsül formunda – daha fazla fayda sağlar. Bu şekilde alınan çuha çiçeği yağı, γ-linolenik asit eksikliğini gidererek cildin elastikiyeti, nemlenmesi ve direncindeki azalmayı önler, ayrıca kırışıklık, çatlak ve yaraların oluşumunu engeller.
Çuha çiçeği yağı krem formunda uygulandığında sadece cildin boynuz tabakasına nüfuz ederken, ağızdan alındığında gerçek cilt tabakasına ulaşır ve burada güçlendirici etki gösterir, su kaybını sınırlar ve toksin ile patojenlerin girişine karşı korur. Ayrıca γ-linolenik asit vücutta diğer yararlı bileşiklere dönüştürülür – oluşan metabolitler antiinflamatuar ve antiproliferatif etki gösterir, aynı zamanda keratinoidlerin farklılaşması ile epidermis hücrelerinin yapışması ve dökülmesinin düzenlenmesinde rol oynar.
Çuha çiçeği yağı preparatlarının alımı özellikle atopik dermatit (AD), sedef hastalığı ve cilt yaşlanmasının rahatsız edici belirtileriyle (cilt kuruluğu, kaşıntı, kırışıklık, çatlak oluşumu) mücadele eden kişilere önerilir.
Çuha çiçeği tohumu yağının özellikleri
Çuha çiçeği yağının kullanımı sadece cilt için değil, bileşenleri medeniyet hastalıklarının önlenmesinde de büyük önem taşır. Çuha çiçeği yağı takviyesi, toplam kolesterolü, özellikle “kötü” LDL kolesterol fraksiyonunu düşürerek lipid profilini iyileştirir.
Ayrıca antiagregasyon, hipotansif ve antioksidan etki gösterir, bu da ateroskleroz ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde önemli olabilir.
Çuha çiçeği yağının inflamatuar kökenli hastalıkların tedavisindeki etkinliği de kanıtlanmıştır. Daha önce bahsedilen AD’ye ek olarak, yağın tek başına veya balık yağıyla birlikte tüketimi romatoid artrit (RA) ve ülseratif kolit hastalarında da iyileşme sağlamıştır.
Kadın sorunları için çuha çiçeği yağı
Çuha çiçeği yağında bulunan omega-6 asitleri kadın sorunlarının tedavisinde de rol oynar. Klinik çalışmalar, birkaç haftalık çuha çiçeği yağı takviyesinin premenstrüel sendrom (PMS) belirtilerini hafiflettiğini ve süresini kısalttığını göstermiştir. Ayrıca mastalji (meme ağrısı), menopozal dönemdeki sıcak basmaları hafifletmede ve hamile diyabetinin destekleyici tedavisinde de etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Kaynakça:
Kaźmierska A., Gawor E. (2015). Wpływ oleju z wiesiołka na skórę, ze szczególnym uwzględnieniem działania kwasu gamma-linolenowego (GLA). Kosmetologia Estetyczna 4(4): 335-338. http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2015.4-2.pdf
Mahboubi M. (2019). Evening Primrose (Oenothera biennis) Oil in Management of Female Ailments. J Menopausal Med, 25(2): 74-82. https://synapse.koreamed.org/articles/1130981
Timoszuk M., Bielawska K, Skrzydlewska E. (2018). Evening Primrose (Oenothera biennis) Biological Activity Dependent on Chemical Composition. Antioxidants 7(8):110. https://www.mdpi.com/2076-3921/7/8/108/html








