Kwas azelainowy ma prostą budowę, składającą się wyłącznie z atomów węgla, wodoru i tlenu. Występuje naturalnie w przyrodzie, m.in. w zbożach takich jak pszenica, żyto i jęczmień, a także jest wytwarzany przez drożdżaki Malassezia furfur, będące częścią naturalnej mikroflory ludzkiej skóry.
Właściwości i działanie kwasu azelainowego
Kwas azelainowy jest składnikiem o szerokim spektrum działania w dermatologii i kosmetologii:
- Działanie przeciwzapalne – łagodzi stany zapalne skóry, redukuje zaczerwienienia i obrzęki, co czyni go skutecznym składnikiem w leczeniu trądziku różowatego i innych stanów zapalnych skóry. Działa również kojąco na skórę z oznakami trądziku hormonalnego, zmniejszając odczuwalność nieprzyjemnych objawów, takich jak swędzenie i pieczenie.
- Działanie przeciwbakteryjne – hamuje rozwój bakterii beztlenowych, takich jak Propionibacterium acnes, oraz bakterii tlenowych, np. Staphylococcus epidermidis, które są odpowiedzialne za powstawanie stanów zapalnych skóry i trądziku pospolitego. Dzięki temu skutecznie ogranicza powstawanie wyprysków i zaskórników.
- Działanie keratolityczne i komedolityczne – ma właściwości złuszczające, delikatnie eksfoliując martwe komórki naskórka, przyspieszając proces odnowy komórkowej. Jego działanie keratolityczne pomaga zapobiegać zatykaniu porów i tworzeniu się zaskórników, a także normalizuje proces rogowacenia naskórka, co zmniejsza liczbę zaskórników i wyprysków.
- Działanie rozjaśniające – zmniejsza aktywność melanocytów, hamując enzym tyrozynazę, który odpowiada za produkcję melaniny. Dzięki temu skutecznie rozjaśnia przebarwienia pozapalne, wywołane przez słońce czy zmiany hormonalne, a także zmniejsza widoczność istniejących plam pigmentacyjnych.
- Działanie antyoksydacyjne – Jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że neutralizuje wolne rodniki odpowiedzialne za przedwczesne starzenie się skóry i stany zapalne. Wzmacnia także barierę ochronną skóry, przeciwdziałając szkodliwemu działaniu czynników zewnętrznych.
- Działanie seboregulujące – Reguluje produkcję sebum przez gruczoły łojowe, zapobiegając nadmiernemu wydzielaniu łoju i ograniczając ryzyko powstawania zaskórników.
Zastosowanie kwasu azelainowego
Kwas azelainowy znajduje szerokie zastosowanie w dermatologii i kosmetologii. Jest odpowiedni dla różnych typów cery, w tym cery tłustej, trądzikowej, wrażliwej, naczynkowej, a także z pierwszymi oznakami starzenia. Może być stosowany przez cały rok, ponieważ nie wykazuje właściwości fotouczulających. Znajduje zastosowanie w preparatach przeciwtrądzikowych, rozjaśniających, regulujących wydzielanie sebum oraz jako środek o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym.
Kwas azelainowy jest składnikiem uznawanym za bezpieczny, ale jego stosowanie może powodować działania niepożądane, takie jak pieczenie, zaczerwienienie, suchość, podrażnienie, łuszczenie się skóry czy swędzenie w miejscu aplikacji. Nie zaleca się jego stosowania w przypadku aktywnych infekcji skórnych, nadwrażliwości na składnik, a także podczas terapii pochodnymi witaminy A.
