W ostatnim czasie surowce adaptogenne podbijają rynek suplementów diety. Ich cenne właściwości, ukierunkowane na zwalczanie stresu oksydacyjnego i normalizację pracy organizmu, znajdują też zastosowanie przy aplikacji na skórę. Jakie surowce adaptogenne warto stosować w kosmetykach?
Czym są adaptogeny?
Adaptogeny to produkty naturalne – rośliny i grzyby – które w sposób niespecyficzny wzmacniają organizm i wspierają jego pracę. W przeciwieństwie do typowych ziół leczniczych, działanie adaptogenów nie jest ukierunkowane na konkretne dolegliwości, a opiera się na poprawie zdolności adaptacyjnych ludzkiego organizmu, wzmocnieniu naturalnej odpowiedzi na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Wykazują działanie normalizujące, pozwalające na utrzymanie prawidłowej wydolności fizycznej i psychicznej, niezależnie od obniżających ją stresorów.
Jak działają adaptogeny w kosmetykach?
Zastosowanie adaptogenów w przemyśle kosmetycznym wiąże się przede wszystkim z ich działaniem antyoksydacyjnym. Poprzez hamowanie produkcji i wymiatanie wolnych rodników wzmacniają aktywność obronną organizmu przed szkodliwym działaniem stresu oksydacyjnego. Hamowanie procesów oksydacyjnych odgrywa z kolei istotną rolę w spowalnianiu procesów starzenia się skóry związanych z wiekiem czy oddziaływaniem promieniowania słonecznego. W literaturze odnotowuje się także ich działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, a także właściwości wybielające czy zapobiegające łysieniu.
Możliwości zastosowania adaptogenów w leczeniu dolegliwości skórnych obejmują m.in.:
- Atopowe zapalenie skóry
- Trądzik
- Alergie kontaktowe
- Stany zapalne
- Łuszczycę
- Egzemę
- Łysienie androgenowe.
Jakie surowce adaptogenne wybrać?
Zioła zaliczane do grupy adaptogenów stanowią doskonały wybór w formulacji innowacyjnych kosmetyków naturalnych. Nie tylko wpisują się w aktualne trendy i rosnące zainteresowanie adaptogenami, ale wykazują też liczne korzyści w pielęgnacji skóry i jej przydatków. Jako silne antyoksydanty chronią skórę przed szkodliwym działaniem stresu oksydacyjnego i promieniowania słonecznego, wspomagają gojenie stanów zapalnych, wspierają procesy regeneracji, działają odżywczo i nawilżająco.
Zioła adaptogenne
Do popularnych adaptogenów stosowanych w kosmetykach należą m.in.:
- Ashwagandha (Withania somnifera), znana także jako żeń-szeń indyjski lub witania ospała – działa odżywiająca i wspiera regenerację skóry, wykazuje silne działanie przeciwutleniające
- Różeniec górski (Rhodiola rosea) – pobudza odnowę komórek i dostarcza skórze składników odżywczych, działając odmładzająco i witalizująco
- Żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus) – poprawia elastyczność skóry, wzmacnia jej napięcie i wygładza zmarszczki
- Cytryniec chiński (Schisandra sinensis) – działa ujędrniająco, przeciwzapalnie i wspiera regenerację skóry
- Kurkuma (Curcuma longa) – spowalnia procesy fotostarzenia poprzez hamowanie negatywnego wpływu promieniowania UV
- Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis) – reguluje poziom androgenów, pobudza wzrost włosów i redukuje objawy łysienia
- Gotu kola (Centella asiatica) – wybiela skórę i zwalcza przebarwienie wpływając na syntezę melaniny
Grzyby adaptogenne
Na uwagę zasługują także, cieszące się rosnącą popularnością w Europie, grzyby witalne. Te wywodzące się z medycyny azjatyckiej surowce naturalne stanowią nie tylko egzotyczny dodatek kulinarny, ale charakteryzują się też silnym działaniem adaptogennym. Dodatkowo, dzięki wysokiej zawartości polisacharydów doskonale nawilżają i odżywiają skórę. Zastosowanie w kosmetyce znajdują m.in.:
- Shiitake (Lentinula edodes) – działa rozjaśniająco, nawilżająco, oczyszczająco
- Reishi (Ganoderma lucidum) – wzmacnia regenerację skóry, działa odżywczo i przeciwstarzeniowo
- Kordyceps (Cordyceps sinensis) – działa nawilżająco, zwalcza przebarwienia poprzez hamowanie produkcji melaniny
- Chaga (Inonotus obliquus) – działa przeciwzapalnie i kojąco na podrażnienia
Literatura:
- Michalak M. Plant Extracts as Skin Care and Therapeutic Agents. International Journal of Molecular Sciences 2023; 24(20):15444.
- Ribeiro AS, Estanqueiro M, Oliveira MB, Sousa Lobo JM. Main Benefits and Applicability of Plant Extracts in Skin Care Products. Cosmetics 2015; 2(2): 48-65.
- Wu Y, Choi M-H, Li J, Yang H, Shin H-J. Mushroom Cosmetics: The Present and Future. Cosmetics 2016; 3(3): 22.
- Xiao-Xing L, Chun-Yu C, Li L i wsp. Bibliometric Study of Adaptogens in Dermatology:
- Pharmacophylogeny, Phytochemistry, and Pharmacological Mechanisms. Drug Design, Development and Therapy 2023; 17: 341–361.
