Mkarafuu – majestatyczne drzewo shea
Drzewo shea, znane w języku suahili jako Mkarafuu, doskonale materializuje siłę życia. To niezwykłe drzewo rośnie na rozległych afrykańskich sawannach, a jego masywny pień nadaje mu imponujący wygląd. Mkarafuu potrafi żyć setki lat i osiągać wysokość nawet 20 metrów. W okresie kwitnienia obsypany jest drobnymi, kremowobiałymi kwiatami, z których wyrastają jadalne owoce.
Młode owoce mają intensywnie zielony kolor, ale gdy dojrzewają w afrykańskim słońcu, ich barwa stopniowo zmienia się na matowy brąz. Z wyglądu przypominają śliwki, choć są od nich znacznie większe i bardziej owalne. Proces dojrzewania, zwany jest Ukomavu. Trwa on od czterech do sześciu miesięcy i osiąga szczyt w okresie od czerwca do sierpnia.
Ukusanyaji – sztuka zbioru owoców shea
Kiedy owoce shea w pełni dojrzeją, naturalnie spadają na ziemię, a to oznacza rozpoczęcie sezonu zbiorów – Msimu wa Ukusanyaji. Zbiór owoców, nazywany Ukusanyaji, jest tradycyjnie powierzany kobietom, zwanym Wakusanya matunda. Każdego ranka, gdy temperatura jest jeszcze niższa i praca mniej wyczerpująca, kobiety te przemierzają sawannę, podnosząc owoce z ziemi.
Proces ten jest w pełni tradycyjny, bez użycia maszyn, co odzwierciedla filozofię Heshima kwa Maisha – głęboki szacunek dla drzewa Mkarafuu, a tym samym dla życia i natury. Dzięki takiej metodzie minimalizuje się negatywny wpływ na środowisko i zachowuje naturalny cykl przyrody.
Mbegu and Kukausha – wydobywanie i suszenie nasion
Prawdziwe bogactwo masła shea kryje się wewnątrz owoców – w twardych, orzechopodobnych nasionach zwanych Mbembe. Miąższ owoców, słodki i pełen wartości odżywczych, jest często spożywany lub sprzedawany lokalnie, natomiast nasiona Mbembe zostają przeznaczone do dalszej obróbki.
Pierwszym etapem tego procesu jest Kukausha, czyli długotrwałe suszenie nasion na słońcu. Wysoka temperatura sprawia, że stają się one kruche i gotowe do dalszego przetwarzania na masło shea.
Siagi: przemiana nasion shea w masło
Po zakończeniu procesu suszenia (Kukausha) twarde łupiny Mbembe są łamane, by dostać się do cennych jąder nasion. Następnie poddaje się je prażeniu i mieleniu na drobny proszek, który po dodaniu wody zamienia się w gęstą, aksamitną pastę. Tradycyjnie proces ten, zwany Usagaji, odbywa się za pomocą kamieni lub drewnianych narzędzi.
Aby uzyskać masło shea, pasta jest intensywnie ugniatana, aż do oddzielenia tłuszczu. Następnie tłuszcz poddaje się gotowaniu, co pozwala pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń i uzyskać czyste, odżywcze masło shea, zwane Siagi.
W produkcji przemysłowej stosuje się nowoczesne technologie, takie jak mielenie i tłoczenie na zimno. Dzięki temu proces odbywa się bez użycia wysokiej temperatury czy chemikaliów, co pozwala zachować wszystkie cenne właściwości odżywcze masła shea (Siagi). W zależności od przeznaczenia, może ono zostać dodatkowo oczyszczone, wybielone lub pozbawione zapachu, aby dostosować je do potrzeb rynku kosmetycznego.
Pakowanie i Usafirishaji – od słoików po globalną dystrybucję
Po uzyskaniu finalnej formy masło shea jest pakowane w słoiki, pojemniki lub saszetki, aby mogło trafić do dystrybucji, czyli Usafirishaji. Ze względu na swoje właściwości nawilżające, przeciwzapalne i przeciwstarzeniowe, Siagi jest cenione na całym świecie. Dlatego można je znaleźć w szerokiej gamie produktów kosmetycznych, pielęgnacyjnych, a nawet spożywczych.
Uendelevu – zrównoważona produkcja masła shea
Uendelevu, czyli „zrównoważony rozwój”, odgrywa kluczową rolę w produkcji masła shea. W wielu regionach Afryki powstały spółdzielnie wspierające etyczne praktyki biznesowe, sprawiedliwy podział dochodów i ekologiczne metody zbioru. Takie inicjatywy wspierają lokalne gospodarki i przyczyniają się do wzmacniania pozycji kobiet, odgrywających fundamentalną rolę w tym procesie.
Masło Shea (Masło Karité)
Czyste, pełnowartościowe masło Shea przeznaczone do użytku kosmetycznego. Ma świeży i oryginalny skład, co gwarantuje wysoką zawartość witaminy A i E odpowiadających za opóźnianie procesów starzenia się skóry. Masło Shea z naszej oferty posiada właściwy zapach, barwę i konsystencję, ponieważ nie jest rozcieńczane innymi olejami.
Drzewa Mkarafuu mają także znaczenie ekologiczne – dzięki swojej długowieczności i zdolności do wzrostu na zdegradowanych glebach wspierają proces ponownego zalesiania i pomagają w walce z pustynnieniem. Są żywym przykładem suahilijskiego przysłowia Mti ni chai, czyli „Drzewa to życie”.
Masło shea to doskonały przykład harmonii pomiędzy działalnością człowieka a naturą. Jego historia rozpoczyna się na afrykańskiej sawannie, wśród odpornych na trudne warunki drzew Mkarafuu, a kończy na półkach sklepowych na całym świecie. To produkt, który symbolizuje szacunek, przemianę i trwałość.
Przypisy
Lin, T. K., Zhong, L., & Santiago, J. L. (2017). Anti-Inflammatory and Skin Barrier Repair Effects of Topical Application of Some Plant Oils. International Journal of Molecular Sciences, 19(1), 70. Retrieved June 28, 2023, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5796020/
Pazyar, N., Yaghoobi, R., Ghassemi, M. R., Kazerouni, A., Rafeie, E., & Jamshydian, N. (2013). Jojoba in dermatology: a succinct review. G Ital Dermatol Venereol, 148(6), 687-691. Retrieved June 28, 2023, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5796024/
Shea Institute. (n.d.). Twenty-one reasons to use Shea Butter. Retrieved June 28, 2023, from https://www.sheainstitute.com/21reasons/
WebMD. (n.d.). Shea Butter: Uses, Side Effects, Interactions, Dosage, and Warning. Retrieved June 28, 2023, from https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1512/shea-butter
