Data aktualizacji: 11 sierpnia, 2023
Ostropest plamisty (Silybum marianum) jest obecnie jedną z ważniejszych roślin leczniczych pozyskiwanych z upraw. Swoją pozycję ostropest zawdzięcza przede wszystkim temu, że otrzymywane z niego surowce stanowią unikalne źródło sylimaryny. Dzięki wyjątkowej kompozycji chemicznej i wynikających z niej właściwościom biologicznym, owoce i olej z nasion ostropestu plamistego znajdują szerokie zastosowanie zarówno w przemyśle farmaceutycznym, jak i kosmetycznym.
Skład chemiczny oleju z ostropestu
Do najważniejszych składników wyciągów z ostropestu należy sylimaryna. Nie jest ona pojedynczym związkiem, a kompleksem flawonolignanów: sylibiny (występującej w dwóch formach diastereoizomerycznych A i B, których mieszanina jest nazywana sylibininą, oraz ich izomerów – izosylibiny A i B), sylidianiny, sylikrystyny oraz flawonoidu – taksyfoliny. Spośród wymienionych związków, największe znaczenie odgrywa, stanowiąca 50-70% kompleksu i charakteryzująca się najsilniejszym działaniem, sylibina. Dodatkowo, olej z ostropestu jest bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych (w szczególności kwasu linolowego) i tokoferoli – pochodnych witaminy E wykazujących bardzo silne działanie przeciwutleniające.
Olej z ostropestu – właściwości hepatoochronne
Ostropest plamisty w farmakologii jest ceniony przede wszystkim ze względu na jego właściwości hepatoochronne. Sylimaryna nie tylko chroni wątrobę przed czynnikami toksycznymi, hamując ich wnikanie do wnętrza komórek i ograniczając produkcję wolnych rodników, ale też wspomaga procesy regeneracyjne. Mechanizm tego działania wiąże się przede wszystkim z właściwościami przeciwutleniającymi, przeciwzapalnymi i przeciwwirusowymi, a także wpływem na syntezę RNA i DNA.
Olej z ostropestu plamistego
Dostarczamy hurtowe ilości oleju z nasion z ostropestu plamistego, nierafinowanego, o czystym składzie. Olej pozyskiwany jest metodą tłoczenia na zimno.
Wyciągi z ostropestu znajdują więc szerokie zastosowanie w leczeniu ostrych i przewlekłych chorób wątroby – zarówno tych wynikających ze szkodliwego działania alkoholu i innych toksyn (w tym muchomora sromotnikowego i silnych leków cytotoksycznych), jak i spowodowanych zakażeniem wirusem HCV.
Zastosowanie oleju z ostropestu w kosmetyce
Oprócz zastosowania doustnego, olej z ostropestu plamistego jest też z powodzeniem stosowany w kosmetyce. Wysoka zawartość cennych kwasów tłuszczowych czyni go bardzo dobrą bazą do produkcji kremów, a pozostałe składniki wykazują dodatkowo korzystne działanie dermatologiczne.
Dzięki obecności sylimaryny i tokoferoli olej z ostropestu charakteryzuje się silnym działaniem przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. Stosowany zewnętrznie chroni skórę przed działaniem wolnych rodników oraz szkodliwym wpływem promieniowania UVA i UVB, przyśpiesza gojenie ran powstałych w wyniku poparzeń i łagodzi stany zapalne. Kremy na bazie oleju z ostropestu poprawiają też koloryt skóry – rozjaśniają cerę i redukują zaczerwienienie – a także działają nawilżająco i wspomagają regenerację naskórka.
Inne właściwości oleju z nasion ostropestu
Sylimaryna i olej z ostropestu wykazują także inne obiecujące właściwości biologiczne. Oprócz wspomnianego działania hepatoprotekcyjnego, sylimaryna działa też immunomodulująco, poprawiając odporność organizmu. Dodatkowo wyciągi z ostropestu wykazują właściwości przeciwbakteryjne, ze szczególnym uwzględnieniem patogenów jamy ustnej – badania sugerują, że sylimaryna i sylibinina mogłyby znaleźć zastosowanie w preparatach do zwalczania próchnicy i infekcji endodontycznych. Co więcej, w literaturze można też znaleźć doniesienia o innych aktywnościach leczniczych wyciągu z ostropestu: potencjalnym działaniu ochronnym na nerki, neuroprotekcyjnym, korzystnym działaniu w leczeniu cukrzycy, jak i właściwościach przeciwnowotworowych.
Oprócz właściwości terapeutycznych obecna w oleju z ostropestu sylimaryna może być też stosowana w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym jako naturalny przeciwutleniacz, środek przeciwdrobnoustrojowy, substancja utrzymująca wartość odżywczą produktu, a co za tym idzie wydłużająca jego okres trwałości.
Bibliografia:
- Kryczyk A., Piotrowska J., Opoka W. i wsp. (2018). Surowce i substancje pochodzenia naturalnego stosowane w fotoprotekcji. Pol. J. Cosmetol., 21(1):25-32.
- Meddeb W., Rezig L., Abderrabba M. i wsp. (2017). Tunisian Milk Thistle: An Investigation of the Chemical Composition and the Characterization of Its Cold-Pressed Seed Oils. Int. J. Mol. Sci., 18(12):2582. https://doi.org/10.3390/ijms18122582
- Nurzyńska-Wiedrak R., Dyduch J., Sawicka A i wsp. (2018). Ostropest plamisty Silybum marianum [L.] Gaertn.) – fitochemia i efekty terapeutyczne. Ann. Hortic., 28(4):15-32. https://doi.org/10.24326/ah.2018.4.2
