Fruktooligosacharydy są coraz bardziej popularnym składnikiem funkcjonalnym w produktach spożywczych i suplementach diety. W tym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie są fruktooligosacharydy i jakie korzyści mogą przynieść zdrowiu.
Fruktooligosacharydy – czym są?
Fruktooligosacharydy (FOS) to krótkołańcuchowe węglowodany o właściwościach prebiotycznych, występujące naturalnie w roślinach, takich jak cykoria, cebula czy pszenica. Dzięki stabilności w szerokim zakresie pH (4,0–7,0) oraz odporności na niskie temperatury, FOS są popularnym dodatkiem do żywności o obniżonej zawartości cukru i znajdują zastosowanie w przemyśle spożywczym oraz farmaceutycznym.
Jako prebiotyki stanowią doskonałe pożywienie dla bakterii jelitowych, takich jak Bifidobacterium i Lactobacillus. Ich odporność na trawienie pozwala dotrzeć do jelita grubego, gdzie są fermentowane przez mikrobiotę, wspierając rozwój zdrowych bakterii i przyczyniając się do równowagi mikrobioty jelitowej oraz ogólnego zdrowia organizmu.
FOS jako prebiotyk w suplementach i żywności
Fruktooligosacharydy, obok innych prebiotyków, takich jak galaktooligosacharydy (GOS) i inulina, są stosowane w suplementach diety oraz żywności funkcjonalnej wspierającej zdrowie jelit i odporność. Znajdują zastosowanie w preparatach prebiotycznych oraz w połączeniu z probiotykami, tworząc tzw. synbiotyki – produkty dostarczające zarówno korzystnych mikroorganizmów, jak i substancji wspierających ich wzrost.
Probiotyki aktywne
Specjaliści nazywają probiotyki „dobrymi bakteriami”. Swoją nieformalną nazwę zawdzięczają szerokiemu spektrum działania. Są to szczepy bakteryjne, które, aby mogły być dopuszczone do stosowania muszą przejść szereg restrykcyjnych badań i spełniać konkretne wymagania.
W ofercie mamy dostępne szczepy: Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium lactis, Bacillus coagulans, Lactobacillus plantarum.
FOS są również szeroko stosowane w produktach dietetycznych, gdzie pozytywnie wpływają na smak, konsystencję i strukturę żywności o obniżonej zawartości tłuszczu i cukru. Mając trzykrotnie mniej słodki smak niż sacharoza, są idealnym wyborem do produktów redukujących cukier, a przy tym wspierają zdrowie przewodu pokarmowego.
Fruktooligosacharydy stanowią także istotny składnik mlek modyfikowanych, gdzie wraz z galaktooligosacharydami (GOS) wspierają rozwój zdrowej mikroflory jelitowej u niemowląt. Obecność FOS w mlekach modyfikowanych wpływa pozytywnie na funkcjonowanie przewodu pokarmowego dzieci i wzmacnia układ odpornościowy jelit. Wczesna stymulacja wzrostu zdrowych bakterii w jelitach sprzyja rozwojowi silnej mikrobioty, co zmniejsza ryzyko infekcji jelitowych oraz wspiera prawidłowy rozwój układu odpornościowego na dalszych etapach życia.
Fruktooligosacharydy – korzyści dla zdrowia
Fruktooligosacharydy (FOS) oferują wiele korzyści zdrowotnych, wspierających układ pokarmowy i odpornościowy:
- Modulacja układu odpornościowego i mikroflory jelitowej
FOS mają udokumentowany wpływ na zdrowie jelit, szczególnie poprzez pozytywną modulację mikrobioty jelitowej. Badania pokazują, że FOS mogą zmniejszać poziom czynników prozapalnych, co skutkuje obniżeniem reakcji zapalnych w organizmie. Dodatkowo, wzmacniają lokalną odporność jelitową, wspierając naturalne mechanizmy obronne przewodu pokarmowego i całego organizmu (Costa et al., 2021). - Redukcja stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym
Fruktooligosacharydy wpływają na zmniejszenie stanów zapalnych oraz poprawę integralności bariery jelitowej, co jest szczególnie istotne u osób cierpiących na zapalenie jelit. Zdolność FOS do wzmacniania naturalnej bariery ochronnej jelitowej zapobiega nadmiernej przepuszczalności jelit, która może prowadzić do rozwoju stanów zapalnych. . - Szybsza odbudowa mikrobioty
FOS, stosowane z probiotykami, wspierają odbudowę mikrobioty jelitowej, co jest szczególnie korzystne po antybiotykoterapii i infekcjach jelitowych, kiedy mikroflora wymaga regeneracji. Synbiotyki dzięki temu wzmacniają odporność i wspierają funkcjonowanie organizmu na wielu poziomach.
- Wspomaganie przy atopowym zapaleniu skóry (AZS)
Coraz więcej badań wskazuje, że FOS mogą łagodzić objawy AZS poprzez wsparcie zdrowej mikroflory jelitowej, co ma wpływ na kondycję skóry. Zrównoważona mikroflora poprawia funkcjonowanie bariery skórnej, zmniejszając stan zapalny oraz łagodząc świąd, który jest uciążliwym objawem AZS. - Wspomaganie absorpcji składników mineralnych
FOS wspierają lepsze wchłanianie ważnych minerałów, takich jak wapń i magnez, co ma szczególne znaczenie dla dzieci, kobiet w ciąży oraz osób starszych. Lepsza biodostępność wapnia pozytywnie wpływa na zdrowie kości, pomagając zapobiegać osteoporozie i wspierając rozwój układu kostnego. Dzięki temu FOS mogą stanowić ważny element diet wspierających zdrowie układu kostno-mięśniowego.
Fruktooligosacharydy to niezwykle cenne składniki. Wprowadzając je do codziennej diety, możemy zadbać o lepsze trawienie, zdrowszą mikroflorę jelitową i poprawę odporności organizmu – korzyści, które mogą pozytywnie wpłynąć na nasze samopoczucie na każdym etapie życia.
Bibliografia:
Kim, S., Kang, B.G., Sa, S., Park, S.Y., Ryu, K., Lee, J., Park, B., Kwon, M., Kim, Y., Kim, J., Shin, S., Jang, S., Kim, B.E., Bae, J., Ahn, K., Liu, K.H., Kim, J. (2024). Advanced fructo-oligosaccharides improve itching and aberrant epidermal lipid composition in children with atopic dermatitis. Frontiers in Microbiology.
Lemoine, A., Tounian, P., Adel-Patient, K., Thomas, M. (2023). Pre-, pro-, syn-, and postbiotics in infant formulas: What are the immune benefits for infants? Nutrients.
Orlando de la Rosa, A.C., Flores-Gallegos, D., Muñíz-Marquez, D., Nobre, C., Contreras-Esquivel, J.C., Aguilar, C.N. (2019). Fructooligosaccharides production from agro-wastes as alternative low-cost source. Trends in Food Science & Technology, 91, 91-97.
