Olejek cynamonowy znajduje zastosowanie w wielu produktach kosmetycznych i aromaterapeutycznych. Oprócz funkcji zapachowej wykorzystuje się go ze względu na właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze i pobudzające mikrokrążenie. W aromaterapii bywa stosowany jako środek poprawiający nastrój i koncentrację.
Jednak pod nazwą „olejek cynamonowy” kryją się substancje pochodzące z różnych gatunków roślin i części tych roślin, co może mieć znaczenie zarówno dla bezpieczeństwa stosowania, jak i deklarowanego działania.
Gatunki cynamonowca
Źródłem olejku mogą być różne gatunki rodzaju Cinnamomum. Najczęściej spotykane to Cinnamomum verum (inaczej Cinnamomum zeylanicum czyli cynamon cejloński, zwany też „prawdziwym cynamonem”) oraz Cinnamomum cassia (cynamonowiec wonny, znany również jako cynamon chiński). W kosmetyce i przemyśle spożywczym wykorzystuje się także Cinnamomum burmannii oraz Cinnamomum loureiroi, które mają silniejszy zapach i są tańsze w pozyskaniu.
Olejek z C. verum cechuje się delikatniejszym aromatem i niższą zawartością aldehydu cynamonowego oraz kumaryny. C. Cassia i inne tańsze gatunki zawierają natomiast więcej tych substancji, co zwiększa ich potencjał drażniący i alergizujący. Warto zaznaczyć, że oznaczenia handlowe rzadko precyzują pochodzenie surowca, co utrudnia konsumentowi ocenę bezpieczeństwa produktu.
Olejek cynamonowy
Olejek eteryczny z cynamonu jest pozyskiwany z kory drzewa cynamonowego (Cinnamomum zeylanicum). Posiada charakterystyczny, ciepły, korzenny aromat oraz liczne właściwości zdrowotne, w tym antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwgrzybicze.
Skład chemiczny a bezpieczeństwo
Skład chemiczny olejków cynamonowych zależy od gatunku rośliny i części, z której je pozyskano. Olejek z kory zawiera przede wszystkim aldehyd cynamonowy, który odpowiada za charakterystyczny zapach, ale jest również jednym z najsilniejszych składników drażniących w tej grupie. Olejek z liści zawiera głównie eugenol, który również może wywoływać reakcje alergiczne. Dodatkowo w olejkach z C. cassia i C. burmannii często występuje kumaryna, związek aromatyczny o działaniu hepatotoksycznym i uczulającym. W Unii Europejskiej kumaryna podlega regulacjom: w kosmetykach pozostających na skórze jej zawartość nie może przekraczać 10 ppm bez wyraźnego oznaczenia na liście składników. Przekroczenie tych poziomów może prowadzić do ryzyka uszkodzenia wątroby u osób wrażliwych oraz wywołać reakcje alergiczne u osób uczulonych.
Oznaczenia INCI i alergeny
W składzie kosmetyków obecność olejku cynamonowego może być oznaczona różnie, w zależności od źródła surowca. Najczęściej spotykane zapisy INCI to:
- Cinnamomum Zeylanicum Bark Oil (olejek z kory C. verum),
- Cinnamomum Zeylanicum Leaf Oil (olejek z liści C. verum),
- Cinnamomum Cassia Bark Oil (olejek z kory C. cassia).
Niezależnie od pochodzenia, w składzie kosmetyku mogą być również wymienione alergeny: aldehyd cynamonowy, eugenol i kumaryna. Ich obecność w stężeniach przekraczających określone prawem limity musi być wskazana na opakowaniu. Brak szczegółowych informacji o pochodzeniu surowca i jego części sprawia, że konsument nie jest w stanie samodzielnie ocenić ryzyka związanego z jego stosowaniem.
Zastosowanie i ryzyko stosowania
Olejek cynamonowy ceniony jest za właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, co czyni go składnikiem aktywnym w kosmetykach do pielęgnacji skóry trądzikowej i problematycznej. Z uwagi na zdolność do stymulowania mikrokrążenia wykorzystywany bywa także w preparatach do masażu oraz kosmetykach wspomagających wzrost włosów. W aromaterapii olejek cynamonowy stosuje się jako środek poprawiający nastrój, koncentrację i działający rozgrzewająco. Mimo to, stosowanie olejku nierozcieńczonego bezpośrednio na skórę może prowadzić do podrażnień, reakcji alergicznych, a nawet chemicznych oparzeń. Ze względu na obecność kumaryny jego nadmierne stosowanie może stanowić zagrożenie dla zdrowia osób z chorobami wątroby oraz kobiet w ciąży.
Jak podejmować świadome decyzje?
Aby dokonywać świadomych wyborów, warto wybierać kosmetyki zawierające olejek z Cinnamomum Zeylanicum, który zawiera mniej substancji drażniących. Ważne jest także uważne czytanie składów INCI i poszukiwanie informacji o gatunku i części rośliny, z której olejek został pozyskany. Należy też zwracać uwagę na obecność potencjalnych alergenów, których obecność powinna być zadeklarowana zgodnie z obowiązującymi przepisami. Świadomość chemicznego zróżnicowania między olejkami pochodzącymi z różnych gatunków cynamonowca i ich wpływu na skórę jest kluczowa dla bezpiecznego i skutecznego stosowania tych produktów.
Literatura:
- Scientific Committee on Consumer Products (SCCP). Opinion on Coumarin. European Commission; 2004. SCCP/0942/05.
- EFSA Panel on Food Additives, Flavourings, Processing Aids and Materials in Contact with Food (AFC). Opinion on Coumarin. EFSA Journal. 2004;104:1–36.
- U.S. National Library of Medicine. Cinnamomum cassia. In: PubChem Compound Summary for CID 91457. https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Cinnamomum-cassia
- Healthline. Cinnamon oil: Uses, benefits and risks. https://www.healthline.com/health/cinnamon-oil
- Regulation (EC) No 1223/2009 of the European Parliament and of the Council on cosmetic products. Official Journal of the European Union. 2009.
- International Fragrance Association (IFRA). Standards for fragrance ingredients. https://ifrafragrance.org/standards
