Rodzaje wosków do świec

W świecie pełnym ekranów i pośpiechu świece wracają jako sposób na stworzenie relaksującej atmosfery. Coraz częściej wybierane są nie dla ozdoby, ale przede wszystkim po to by wypełnić wnętrze zapachem. Wraz z popularnością świec zapachowych rośnie też świadomość ich składu. Z czego są zrobione i który wybrać?

Wosk naturalny czy syntetyczny?

Dobór wosku ma istotny wpływ na jakość świecy — od sposobu spalania, przez intensywność zapachu, po walory estetyczne. Choć parafina nadal pozostaje najłatwiej dostępna, coraz więcej osób sięga po naturalne alternatywy. Woski roślinne to dziś najpopularniejszy wybór w świecach naturalnych. Pozyskiwane z soi, kokosa, palmy czy słonecznika, są biodegradowalne i przyjazne środowisku.

Rodzaje wosków

Wosk sojowy

Szczególnie popularny w produkcji świec aromaterapeutycznych i świec w szkle. Jest biodegradowalny, odnawialny i uważany za jeden z najbezpieczniejszych surowców świecowych. Jego temperatura topnienia to ok. 44 °C. Często używa się go w mieszankach z innymi woskami (np. z dodatkiem stearyny lub wosku pszczelego), by poprawić jego strukturę i parametry spalania.

Wosk sojowy

Wosk sojowy to naturalny wosk przeznaczony przede wszystkim do produkcji ekologicznych i zdrowych świec. Sprawdzają się one doskonale w aromaterapii, zwłaszcza gdy są one wzbogacone dodatkami naturalnych olejków zapachowych, przypraw, suszonych kwiatów, ziół i owoców. Świece z wosku sojowego mogą być wykorzystywane przez wegan i wegetarian.

Kup teraz

Wosk palmowy

Powstaje jako produkt uboczny rafinacji oleju palmowego. Cechuje się wysoką stabilnością termiczną i temperaturą topnienia w zakresie 55–65 °C. Podczas powolnego zastygania ulega krystalizacji, tworząc dekoracyjne wzory. Jest jednak trudniejszy w obróbce niż wosk sojowy czy parafina, dlatego najczęściej używa się go w mieszankach.

Wosk kokosowy

Delikatny wosk roślinny wytwarzany z uwodornionego oleju kokosowego. Miękki w dotyku, biały lub lekko kremowy, topnieje już w niskich temperaturach (ok. 38–43 °C). Rzadko stosuje się go samodzielnie. Bardzo dobrze łączy się z dodatkami zapachowymi, dając intensywny efekt aromatyczny. Często stosowany w mieszankach z woskiem sojowym lub pszczelim.

Wosk pszczeli

To najbardziej tradycyjny i szlachetny z naturalnych wosków, stosowany w świeczarstwie od wieków. Jest z natury nietoksyczny i biodegradowalny. Spala się bardzo wolno i czysto, wydzielając delikatny miodowy aromat. Temperatura topnienia waha się w przedziale 61–68 °C. Od wieków stosowany w świecach liturgicznych, dziś ceniony także w produktach do aromaterapii.

Wosk pszczeli

Wosk pszczeli biały w perełkach (Cera alba) to naturalny wosk pochodzący od pszczół, który został poddany procesowi wybielania. dzięki czemu uzyskuje jasną barwę, przy jednoczesnym zachowaniu swoich cennych właściwości.

Kup teraz

Parafina

Najbardziej powszechny i przystępny cenowo wosk, wciąż stosowany w świecach komercyjnych. Dobrze utrzymuje zapach i zapewnia silny efekt aromatyczny podczas spalania. Jednak w zależności od warunków może wpływać na jakość powietrza i profil zapachowy świecy.

Czym wyróżnia się wosk odpowiedni do produkcji świec?

Wybór odpowiedniego wosku to fundament w produkcji świec — zarówno pod względem technologicznym, jak i użytkowym. O tym, czy dany wosk sprawdzi się w świecy, decydują przede wszystkim właściwości fizykochemiczne wosku. Podstawowe znaczenie ma temperatura topnienia, która wpływa na tempo spalania i formę świecy w różnych warunkach otoczenia.

Równie istotna jest jakość spalania — dobry wosk powinien palić się równomiernie, bez kopcenia i nadmiernej emisji dymu. W przypadku świec zapachowych liczy się także zdolność wosku do utrzymywania i stopniowego uwalniania zapachu, co zależy od jego struktury i lepkości. Warto wziąć pod uwagę również podatność na formowanie — czyli to, jak wosk zachowuje się przy wylewaniu, jak zastyga i czy nie pęka. Wszystkie te cechy razem określają, czy dany wosk pozwoli uzyskać świecę estetyczną, trwałą i bezpieczną w użytkowaniu.

Zastosowanie różnych wosków

• Sojowy – idealny do świec zapachowych w szkle.
• Pszczeli – polecany do świec wolnostojących; długo się pali, nadaje naturalny aromat.
• Kokosowy – doskonały w świecach masażowych i mieszankach z soją; zwiększa rozproszenie zapachu.
• Palmowy – w mieszankach z innymi typami wosków; odpowiedni do świec dekoracyjnych.
• Parafina – świece tanie, intensywnie pachnące, ale mniej przyjazne środowisku; stosowana w świecach tealight, słupkowych i szklanych.

Spalanie wosku a jakość powietrza

Ludzie spędzają nawet do 90% swojego czasu w pomieszczeniach zamkniętych (UE, 2005), dlatego jakość powietrza wewnętrznego ma bezpośredni wpływ na samopoczucie i zdrowie. Woski naturalne, takie jak sojowy i pszczeli, charakteryzują się czystym, równomiernym spalaniem, bez nadmiernego dymienia czy emisji sadzy.

Badania pokazują, że w normalnych warunkach użytkowania świece parafinowe zapachowe nie stwarzają istotnego ryzyka dla zdrowia. Jednak w warunkach słabej wentylacji i przy wysokim zanieczyszczeniu tła mogą wpływać na jakość powietrza. W takich przypadkach wybór odpowiedniego wosku zyskuje na znaczeniu.

Bibliografia

1. Benson, S. M. (Ed.). (2011). Indoor Air Pollution. Springer. ISBN: 9781441978463
2. Commercial Waxes (2nd ed.). (n.d.). In The Complete Technology Book on Wax and Polishes (Ch. 1–3). Entrepreneur India Publishing.
3. Derudi, M., Gelosa, S., Sliepcevich, A., Cattaneo, A., Rota, R., Cavallo, D., & Nano, G. (2012). Emissions of air pollutants from scented candles burning in a test chamber. Atmospheric Environment, 55, 257–262.
4. Dobrosielska, M., Dobrucka, R., Kozera, P., Brząkalski, D., Gabriel, E., Głowacka, J., Jałbrzykowski, M., Kurzydłowski, K., & Przekop, R. (2023). Beeswax as a natural alternative to synthetic waxes for fabrication of PLA/diatomaceous earth composites. Scientific Reports, 13, 1–18.
5. Esztová, V., & Kapalo, P. (2022). Investigation of the thermal properties of candle wax material. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 1252, 012013.
6. Petry, T., Vitale, D., Joachim, F. J., Smith, B., Cruse, L., Mascarenhas, R., Schneider, S., & Singal, M. (2014). Human health risk evaluation of selected VOC, SVOC and particulate emissions from scented candles. Regulatory Toxicology and Pharmacology, 69(1), 55–70.
7. Trisnadewi, T., Kusrini, E., Nurjaya, D. M., Putra, N., & Mahlia, T. M. I. (2021). Experimental analysis of natural wax as phase change material by thermal cycling test using thermoelectric system. Journal of Energy Storage, 40, 102747.