Jaki słodzik wybrać? Który naturalny słodzik jest najzdrowszy?

naturalny słodzik liść jeżyny słodkiej

Data aktualizacji: 9 maja, 2024

W ciągu ostatnich 30 lat częstość występowania otyłości dramatycznie wzrosła, co doprowadziło do wzmożenia świadomości konsumentów na temat zdrowego stylu życia, poprzez utrzymanie znormalizowanej masy ciała dzięki zbilansowanej diecie i odpowiedniej aktywności fizycznej. Sacharoza, najbardziej znana forma węglowodanów, występuje w wielu produktach spożywczych, w których wpływa na ich smak, teksturę i konsystencję. Jednak będąc główną przyczyną otyłości, a także cukrzycy i ubytków zębów, sacharoza jest często zastępowana innymi substancjami słodzącymi. Aby znaleźć odpowiedni zamiennik dla rafinowanego cukru, przemysł spożywczy intensywnie promuje syntetycznie słodzone produkty, podkreślając ich korzyści prozdrowotne. Istnieje wiele znanych intensywnych substancji słodzących, które nie posiadają wartości energetycznej, ale tylko kilka z nich może być wykorzystywanych we współczesnym przemyśle spożywczym, ponieważ intensywne słodziki należą do najbardziej kontrowersyjnych dodatków do żywności ze względu na podejrzenia o niekorzystne skutki zdrowotne. Z drugiej strony istnieje szeroka gama naturalnych, nierafinowanych słodzików, które oprócz dostarczania słodyczy do produktu zawierają różne związki bioaktywne, takie jak witaminy, minerały lub polifenole, o których wiadomo, że wykazują pozytywne efekty zdrowotne i włączają się w koncepcję żywności funkcjonalnej.

Naturalne słodziki zmieniają przemysł spożywczy

Oczekuje się, że światowy popyt na substancje słodzące wzrośnie, zwłaszcza w związku z nową praktyką łączenia różnych substancji. Spośród słodzików pochodzenia naturalnego, stewia i korzeń lukrecji prawdopodobnie staną się w przyszłości dominującymi źródłami słodzików o wysokiej mocy dla rosnącego rynku żywności naturalnej.

Rebaudiozyd A pochodzący ze stewii jest najmniej cierpki, najmniej gorzki, ma najmniej trwały posmak i został uznany za posiadający najkorzystniejsze właściwości sensoryczne spośród czterech głównych glikozydów stewiolowych. Zarówno stewiozyd, jak i rebaudiozyd A działają synergistycznie w mieszaninach z innymi substancjami słodzącymi o wysokiej mocy i są, podobnie jak glicyryzyna, dobrymi kandydatami do włączenia do różnych produktów spożywczych.

Wśród innych naturalnych słodzików można wymienić niedoceniane liście jeżyny słodkiej. Liście są produktami ubocznymi uprawy jagód i często są traktowane jako odpady podczas uprawy owoców.

W literaturze słodkie liście jeżyn można zidentyfikować albo jako Rubus fruticosus L., Rubus paimatus Thunb, Rubus chingii Hu, albo jako Rubus suavissimus S. Lee. Liście jeżyny słodkiej zawierają naturalny słodzik zwany rubusozydem, który jest 200 razy słodszy niż cukier trzcinowy. W odróżnieniu od stewii i korzenia lukrecji mają słodki, lekko ziołowy smak. Idealnie komponują się z różnymi mieszankami herbat. Mają też zerowy indeks glikemiczny. Ekstrakt z liści jeżyn może być w postaci płynnej lub proszku, w zależności od producenta i procesu ekstrakcji.

Chociaż kilka gatunków tej rośliny rośnie dziko od wieków, to odmiany uprawne są tymi, które produkują znane jagody. Nie tylko owoce były spożywane przez niezliczoną liczbę lat, ale także liście były używane jako zioło lecznicze. Wykazano szereg niedocenianych właściwości liści jeżyny słodkiej, wśród nich wymienia się: działanie hipolipidemiczne, hepatoprotekcyjne i żółciopędne.

Zdrowotne działanie liści jeżyny słodkiej

Ponadto liście jeżyny są bogate w składniki odżywcze, w tym witaminę C, wapń, witaminę K, magnez i żelazo. Zawierają również prozdrowotne związki roślinne, takie jak garbniki i przeciwutleniające flawonoidy. Związki zawarte w liściach jeżyny wykazały aktywność przeciwko szczepom Helicobacter pylori, bakterią powodującą wrzody żołądka. Liście jeżyny były również stosowane jako okłady lub płukanki na skórę. Wynika to z ich ściągającego charakteru, który pomaga tonizować i napinać skórę, ale także z aktywności przeciwdrobnoustrojowej związków zawartych w liściach. Co ciekawe, jedno z badań wykazało, że ekstrakt z liści jeżyny działa przeciwko Staphylococcus aureus, bakterii, która może powodować infekcje skóry. Związki przeciwzapalne i ściągające zawarte w liściach jeżyny zapewniają korzyści w łagodzeniu łagodnych form zapalenia, takich jak ból gardła lub ból dziąseł.

Aby cieszyć się korzyściami płynącymi z liści jeżyny, można je przyjmować w postaci nalewki, syropu lub proszku, ale najczęściej spożywane są jako pyszna herbata.

Jeśli chodzi o środki ostrożności, to zawsze przed przyjęciem jakichkolwiek ziół, czy dodatków roślinnych, należy skonsultować się z wykwalifikowanym zielarzem i lekarzem, szczególnie podczas ciąży, karmienia piersią lub w przepadku różnych schorzeń.

Biorąc pod uwagę fakt, że współczesny styl życia bardzo często wiąże się z nieodpowiednią dietą i wysokim spożyciem słodzonych napojów i drinków, rosnące zainteresowanie konsumentów skierowane jest na funkcjonalne produkty spożywcze, zwłaszcza bezkaloryczne napoje funkcjonalne, które są kluczowym segmentem na szybko rozwijającym się rynku żywności funkcjonalnej. Wykorzystanie naturalnych substratów roślinnych, jako źródła zarówno substancji słodzących, jak i związków bioaktywnych, do produkcji napojów bezalkoholowych i innych produktów spożywczych może poprawić ich jakość funkcjonalną, ze względu na ich niskokaloryczne, niskoglikemiczne i przeciwutleniające właściwości.


Literatura:

1. Komes D., Belščak-Cvitanović A., Ljubičić I., et al. Formulating blackberry leaf mixtures for preparation of infusions with plant derived sources of sweeteners, Food Chemistry 151, 2014, 385-393.
2. Paczkowska-Walendowska M., Gościniak A., Szymanowska D., et al. Blackberry Leaves as New Functional Food? Screening Antioxidant, Anti-Inflammatory and Microbiological Activities in Correlation with Phytochemical Analysis. Antioxidants (Basel). 2021, 10(12):1945.
3. Kruczek M., Kostecka-Gugala A., Augustynowicz J., et al. Raspberry and blackberry leaves as a raw material for pharmaceutical industry. Przemysl. Chem. 2015; 94:1431–1436.
4. Zia-Ul-Haq M., Riaz M., De Feo V., Jaafar H.Z., Moga M. Rubus fruticosus L.: Constituents, biological activities and health related uses. Molecules. 2014;19:10998–11029.