Jakie witaminy i właściwości mają maliny?

Data aktualizacji: 14 maja, 2024

Maliny kojarzą się przede wszystkim z ich owocami o przyjemnym smaku i aromacie. Stanowią popularny dodatek do deserów, przetworów i napojów. Warto jednak pamiętać, że są one także źródłem licznych witamin i wykazują szerokie właściwości prozdrowotne. Co więcej, korzystny wpływ na zdrowie wykazują nie tylko ich owoce, ale także liście. Jakie właściwości lecznicze mają maliny i czemu je zawdzięczają?

Jakie witaminy i wartości odżywcze mają maliny?

Maliny są bogatym źródłem naturalnych substancji o właściwościach prozdrowotnych. Należą do nich przede wszystkim związki polifenolowe, charakteryzujące się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi. Grupa ta obejmuje obecne w owocach malin liczne flawonoidy (w tym nadające im charakterystyczną barwę antocyjany), proste i złożone kwasy fenolowe, β-sitosterole jak i taniny będące naturalnymi garbnikami. Maliny są także źródłem ważnych witamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu:

• Witamina A i karotenoidy (β-karoten o właściwościach prowitaminy A),
• Witamina C,
• Witamina E (tokoferole i tokotrienole),
• Witamin z grupy B: B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B3 (niacyna lub witamina PP), B5, B6, B9 (kwas foliowy).

Maliny są więc naturalną multiwitaminą, której skład przekłada się na ich silne działanie przeciwutleniające i wspomagające układ odpornościowy (witaminy A, C, E) jak i prawidłową pracę układu nerwowego (witaminy z grupy B). Jednocześnie, oprócz witamin, owoce maliny dostarczają organizmowi także regulujących pracę organizmu minerałów:

• potasu (K),
• wapnia (Ca),
• magnezu (Mg),
• cynku (Zn),
• miedzi (Cu),
• manganu (Mn),
• żelaza (Fe).

Oprócz obecności licznych witamin i składników mineralnych, maliny są niskokaloryczne – 100 g ich świeżych owoców to tylko 31 kcal. Wartość odżywczą malin poprawia także obecność błonnika pokarmowego, pektyn i substancji śluzowych. Substancje te pozytywnie wpływają na pracę przewodu pokarmowego i mikroflorę jelitową.

Ekstrakt z maliny

Posiadamy w naszej ofercie pełnowartościowy ekstrakt z maliny. Produkt zawiera duże ilości witamin C i E. Ma szerokie zastosowanie w kosmetologii, jako dodatek do preparatów kosmetycznych. Na skórę działa ściągająco, oczyszczająco i wygładzająco. Reguluje wydzielanie sebum.

Kup teraz

Maliny i ich właściwości lecznicze

Właściwości lecznicze malin to jednak nie tylko ich wartości odżywcze i bogactwo witamin oraz minerałów. Te popularne owoce wykazują także liczne właściwości lecznicze i prozdrowotne. Zawdzięczają to przede wszystkim obecności licznych związków polifenolowych – stanowią bogate źródło antocyjanów, flawonoidów i kwasów fenolowych o silnych właściwościach przeciwutleniających. Polifenole jednak nie tylko wymiatają wolne rodniki i chronią komórki przed uszkadzającym je stresem oksydacyjnym, ale wykazują także między innymi działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe.

Dodatkowo, aktywność ta jest wzmacniana przez działanie obecnych w owocach minerałów i witamin. Badania wskazują, że zdrowotne właściwości malin sprawdzają się w profilaktyce chorób cywilizacyjnych – otyłości, nadciśnienia, cukrzycy, choroby wieńcowej serca, wrzodów żołądka i dwunastnicy oraz wpływają na poprawę pamięci u osób starszych, poprawiają odporność, a nawet zmniejszają ryzyko niektórych nowotworów.  

Na co dobre są maliny?

Właściwości zdrowotne malin pokazują, że owoce te mogą być nie tylko smacznym składnikiem diety, ale także wspomagać prawidłową pracę organizmu. Kiedy jednak szczególnie warto sięgać po maliny i na co pomagają?

Maliny w profilaktyce

Jak już wspomniano, wzbogacenie diety w maliny i ich przetwory niesie za sobą nieocenione wartości profilaktyczne. Badania wskazują na związek pomiędzy wysokim spożyciem owoców bogatych we flawonoidy i kwasy fenolowe, a niższą zachorowalnością na choroby układu sercowo-naczyniowego (takie jak miażdżyca, nadciśnienie) oraz wpływ polifenoli na ochronę przed wrzodami żołądka i dwunastnicy spowodowanych stresem, alkoholem lub złą dietą. 

Maliny są także najbogatszym naturalnym źródłem kwasu elagowego, związku o działaniu przeciwwirusowym i przeciwnowotworowym – jak podają naukowcy hamuje on procesy nowotworowe w wątrobie i płucach. Właściwości przeciwnowotworowe przypisuj się także obecnemu w malinach błonnikowi pokarmowemu, który wspomagając prawidłową pracę jelit i mikroflorę bakteryjną chroni przed rozwojem nowotworów jelita grubego i raka przełyku. Regularne spożywanie malin i ich przetworów może więc stanowić receptę na dłuższe i zdrowsze życie.

Olej z nasion malin

Olej z pestek malin, zimno tłoczony, nierafinowany (Raspberry seed oil, Cold press oil, Unrefined). Oferowany przez nas produkt ma jakość spożywczą i kosmetyczną.

Kup teraz

Działanie lecznicze malin

Istnieją jednak także sytuacje, kiedy w szczególności warto zwiększyć spożycie owoców malin lub otrzymywanych z nich produktów. Jednym z głównych zastosowań leczniczych tych owoców jest leczenie przeziębień. Maliny działają zarówno przeciwwirusowo – uderzając w przyczynę choroby – jak i pomagają łagodzić objawy i dolegliwości towarzyszące zakażeniu. Wiąże się to z działaniem przeciwgorączkowym, napotnym i przeciwzapalnym malin, dodatkowo wzmacnianym przez wysoką zawartość witamin wspomagających układ odpornościowy.

Ciekawym i nieco mniej oczywistym zastosowaniem malin jest także włączenie ich do diety odchudzającej. Owoce te nie tylko zawierają niewiele kalorii, ale są też bogate w keton malinowy – związek odpowiedzialny za ich przyjemny aromat a przy tym pozytywnie wpływający na metabolizm. Jak wskazują badania, keton malinowy przyśpiesza metabolizm, zmniejsza akumulację tkanki tłuszczowej i chroni przed wzrostem wagi wywołanym dietą bogatą w cukry i tłuszcze. Z kolei obecny w malinach błonnik pokarmowy wspomaga pracę jelit i działa ochronnie na ich nabłonek.

Maliny w ciąży

Właściwości lecznicze malin to jednak nie tylko owoce, ale także ich liście. Napary i odwary z liści maliny są bogate w garbniki, flawonoidy i kwasy organiczne, które wykazują działanie ściągające, przeciwzapalne i rozkurczowe na mięśnie przewodu pokarmowego. Nie powodują one skutków ubocznych u kobiet w ciąży, a jak wskazują badania mogą korzystnie wpływać na przebieg porodu.

W przeprowadzonych badaniach klinicznych u kobiet spożywających przetwory/ekstrakty z liści malin odnotowano zmniejszone prawdopodobieństwo skrócenia lub wydłużenia ciąży, większą liczbę porodów naturalnych (bez konieczności zastosowania cięcia cesarskiego, kleszczy lub próżnociągu) oraz skrócenie II fazy porodu. W trakcie ciąży warto także spożywać owoce malin, które stanowią bogate źródło kwasu foliowego – związku niezbędnego do prawidłowego rozwoju płodu.

Maliny dla niemowląt

Maliny są bezpieczne nie tylko dla kobiet w ciąży, ale także małych dzieci. Dopuszczalne jest podawanie ich już na początku rozszerzania diety – od 6. miesiąca życia. Zaletą malin dla niemowląt jest mnogość form w jakich mogą być spożywane – w przypadku młodszych dzieci sprawdzą się jako dodatek do kisielu, kaszki, czy w formie musu, starsze z kolei mogą spożywać całe owoce lub pić przygotowane z nich soki, napary i kompoty.

Jako bezpieczny naturalny lek przetwory z malin mogą być pomocne w leczeniu gorączki i przeziębienia u małych dzieci, jak i w problemach pokarmowych takich jak nieżyty jelit i żołądka czy biegunka. Należy jednak pamiętać, że maliny w takich przypadkach powinny stanowić jedynie uzupełnienie leczenia – wystąpienie wysokiej gorączki lub innych objawów chorobowych u małych dzieci zawsze należy konsultować z lekarzem i postępować według jego zaleceń.

Maliny – przeciwwskazania i środki ostrożności

Pomimo licznych właściwości leczniczych, maliny nie są niestety owocem dla każdego. Ze względu na ich wpływ na agregację płytek krwi (korzystny w profilaktyce miażdżycy) nie powinny być spożywane w trakcie terapii lekami przeciwzakrzepowymi i przez osoby mające problemy z krzepliwością krwi.

Ograniczenia w spożyciu malin dotyczą także osób, które powinny unikać owoców i produktów bogatych w cukry proste – diabetyków i kobiet w ciąży – jak i osób mających problemy z trawieniem błonnika. Ze względu na potencjał alergizujący powinny być także unikane przez osoby cierpiące na alergie pokarmowe – wprowadzając maliny do diety niemowląt należy także pamiętać o obserwacji pod kątem wystąpienia ewentualnych objawów uczulenia.

Literatura:

1. Baranowska A, Mystkowska I, Zarzecka K i Gugała M. Cenne owoce maliny właściwej (Fructus Rubi idei). Herbalism 2017; 1(3): 70-79.
2. Baranowska A, Radwańska K, Zarzecka K i wsp. Właściwości prozdrowotne owoców maliny właściwej (Rubus ideaus L.). Problemy Higieny i Epidemiologii 2015; 96(2): 406-409.
3. Bazylko A. Substancje roślinne, wskazania i przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży i przygotowania do porodu. Farmacja Polska 2010; 66(7): 478-483.
4. Doroszko M, Janda K i Jakubczyk K. Właściwości prozdrowotne wybranych owoców krajowych. KOSMOS Problemy Nauk Biologicznych 2018; 67(2): 415-423.