Kurkuma – właściwości, zastosowanie
Kurkuma, znana z charakterystycznego żółtego koloru, od dawna jest ceniona w indyjskiej kuchni i medycynie ajurwedyjskiej. W ostatnich latach zyskała popularność na całym świecie dzięki swoim bioaktywnym składnikom. Wiele badań potwierdza jej korzystny wpływ na zdrowie i wygląd. Kurkuma to nie tylko przyprawa, która dodaje potrawom wyjątkowego smaku, ale także naturalne wsparcie dla zdrowia i urody.
Działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne
Kurkumina, główny bioaktywny składnik kurkumy, znana jest ze swoich wyjątkowych właściwości zdrowotnych. Jej zastosowanie w różnych dolegliwościach wynika głównie z silnych właściwości antyoksydacyjnych. Kurkumina skutecznie eliminuje różne reaktywne formy tlenu, takie jak anion ponadtlenkowy, rodnik hydroksylowy oraz tlenek azotu. Powoduje też wzrost poziomu wewnątrzkomórkowego glutationu – związku o silnych właściwościach przeciwutleniających.
Zaletą kurkuminy jest również jej działanie przeciwzapalne. Mechanizm działania tej substancji polega na hamowaniu aktywacji czynnika transkrypcyjnego NF-kB, co prowadzi do zmniejszenia produkcji różnych białek zaangażowanych w proces zapalny, takich jak cyklooksygenaza-2 (COX-2) oraz interleukina 8. W rezultacie stosowanie kurkumy może przyczynić się do zmniejszenia stanów zapalnych w organizmie.
Ochrona przed chorobami przewlekłymi
Kurkuma jest naturalnym środkiem, który, jako dodatek do diety, wspiera utrzymanie zdrowia na wielu poziomach. Nasz organizm jest narażony na nadmierną produkcję wolnych rodników tlenowych przez różne czynniki środowiskowe. Przeciwutleniające działanie kurkumy może zapewnić ochronę przed chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca czy choroby sercowo-naczyniowe.
Dzięki swoim właściwościom łagodzącym stany zapalne, kurkuma jest szczególnie korzystna dla osób cierpiących na zapalenie stawów. Kurkumina, jako silny przeciwzapalny składnik, ogranicza produkcję cytokin i innych prozapalnych mediatorów, co przyczynia się do zmniejszenia bólu i sztywności stawów. Regularne stosowanie kurkumy, na przykład w postaci kapsułek, może pomóc w zmniejszeniu dyskomfortu związanego z tym schorzeniem.
Właściwości przeciwnowotworowe
Kurkumina, aktywny składnik kurkumy, jest przedmiotem intensywnych badań ze względu na swoje potencjalne właściwości przeciwnowotworowe. Wyniki wskazują, że kurkumina może modulować liczne szlaki sygnalizacyjne w komórkach, co prowadzi do zahamowania ich wzrostu oraz indukcji apoptozy, czyli programowanej śmierci komórkowej. Dzięki tym mechanizmom kurkumina jest postrzegana jako obiecujący środek w prewencji i terapii nowotworowej.
Mimo obiecujących wyników konieczne są dalsze badania kliniczne na ludziach, aby potwierdzić jej skuteczność. Naukowcy pracują również nad poprawą biodostępności kurkuminy, aby zwiększyć jej efektywność w leczeniu nowotworów. Najnowsze badania wykazują, że połączenie kurkuminy i piperyny przynosi liczne korzyści. Chociaż sama piperyna nie wykazała hamowania proliferacji komórek raka, jej obecność jako drugiego środka leczniczego wzmacnia działanie kurkuminy (Bolat i wsp. 2020).
Zastosowania kurkumy na skórę
Kurkumina, aktywny składnik kurkumy, zyskuje coraz większe uznanie w dermatologii. Jest szczególnie cenna w terapii schorzeń skórnych, takich jak łuszczyca, egzema czy trądzik. Jej działanie przeciwzapalne i antybakteryjne pomaga w łagodzeniu objawów i eliminacji przyczyn tych problemów.
Tradycyjnie w Indiach kurkuma bywa wykorzystywana jako środek do stosowania na uszkodzenia skóry. Czysty żółty proszek nałożony na skórę może ją tymczasowo zabarwić. Jednak badania potwierdzają, że miejscowe stosowanie preparatów z kurkumą przyspiesza regenerację naskórka oraz minimalizuje powstawanie blizn.
Działanie antyoksydacyjne kurkumy ma też zastosowanie w ochronie skóry przed przedwczesnym starzeniem, szczególnie spowodowanym przez promieniowanie UV. Regularne stosowanie kosmetyków zawierających kurkuminę pomaga zmniejszać widoczność przebarwień po ekspozycji na słońce oraz chroni skórę przed działaniem wolnych rodników.
Kurkuma a zdrowie neurologiczne
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie kurkuminą ze względu na jej potencjalne korzyści dla zdrowia neurologicznego. Badania wskazują, że kurkumina może działać ochronnie w przypadku chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, Parkinsona czy stwardnienie rozsiane. Jej właściwości przeciwzapalne mogą pomagać w redukcji stanów zapalnych w mózgu, co jest istotnym czynnikiem w patogenezie tych chorób. Kurkumina wykazuje też zdolność do hamowania tworzenia i agregacji białek amyloidowych, co jest istotne w patologii choroby Alzheimera.
Złote mleko z kurkumą na przeziębienie
Złote mleko jest tradycyjnie przygotowywane z mleka, kurkumy, cynamonu i miodu. Napój ten jest powszechnie używany jako środek wspomagający walkę z przeziębieniem i łagodzący objawy, takie jak nieżyt nosa, ból gardła oraz kaszel. Złote mleko rozgrzewa a kurkumina, pomaga w redukcji stanów zapalnych w organizmie, co jest szczególnie ważne podczas infekcji.
Złote mleko jest również doceniane za swoje właściwości relaksujące i wspierające ogólną odporność organizmu. Dzięki kombinacji składników, takich jak kurkuma, miód i cynamon, napój ten może przyczyniać się do poprawy samopoczucia oraz wspomagać regenerację organizmu po przebytej chorobie. Miód dodatkowo działa łagodząco na gardło, a cynamon ma właściwości antybakteryjne. Wiele osób stosuje złote mleko jako część codziennej rutyny zdrowotnej, szczególnie w okresach wzmożonego stresu i osłabienia odporności.
Kurkuma a cholesterol i wspomaganie trawienia
Kurkumina, aktywny składnik kurkumy, od dawna jest stosowana jako środek wspomagający trawienie. Badania wykazały, że kurkumina może przyczyniać się do stymulacji produkcji żółci, co jest istotne w procesie trawienia tłuszczów. Dzięki temu naturalny żółty proszek może zmniejszać dolegliwości związane z niestrawnością i poprawiać ogólne funkcjonowanie układu trawiennego.
Kurkumina wykazuje także właściwości hipolipemiczne, co oznacza, że może wpływać na obniżenie poziomu lipidów we krwi. Badania sugerują, że suplementacja kurkuminą obniża poziom cholesterolu całkowitego, LDL (tzw. złego cholesterolu) oraz trójglicerydów, a jednocześnie podnosić poziom HDL (tzw. dobrego cholesterolu). Wskazuje się również, że kurkumina może mieć pozytywny wpływ na zdrowie układu sercowo-naczyniowego poprzez modulowanie poziomu cholesterolu.
Podsumowanie
Kurkuma z zawartą w niej kurkuminą oferuje szerokie spektrum korzyści zdrowotnych, takich jak łagodzenie stanów zapalnych, działanie antyoksydacyjne i potencjał przeciwnowotworowy. Wspomaga nie tylko zdrowie skóry i układu nerwowego, ale również poprawia trawienie i pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu. Kurkuma to wyjątkowy dodatek do diety, który łączy smak z licznymi właściwościami prozdrowotnymi.
Bibliografia:
- Mata, I. R. da, Mata, S. R. da, Menezes, R. C. R., Faccioli, L. S., Bandeira, K. K., & Bosco, S. M. D., „Benefits of turmeric supplementation for skin health in chronic diseases: a systematic review,” Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 2020.
- Bolat, Z., Islek, Z., Demir, B., Yilmaz, E., Şahin, F., & Ucisik, M. „Curcumin- and Piperine-Loaded Emulsomes as Combinational Treatment Approach Enhance the Anticancer Activity of Curcumin on HCT116 Colorectal Cancer Model’’. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 2020
- Sumiyoshi, M., Kimura, Y., „Effects of a turmeric extract (Curcuma longa) on chronic ultraviolet B irradiation-induced skin damage in melanin-possessing hairless mice,” Phytomedicine, 16(12), 2009.
- Akbik, D., Ghadiri, M., Chrzanowski, W., Rohanizadeh, R., „Curcumin as a wound healing agent,” Life Sciences, 116(1), 2014.
- Vaughn, A., Branum, A., & Sivamani, R., „Effects of Turmeric (Curcuma longa) on Skin Health: A Systematic Review of the Clinical Evidence,” Phytotherapy Research, 30, 2016.
- Basnet, P., Skalko-Basnet, N., „Curcumin: An Anti-Inflammatory Molecule from a Curry Spice on the Path to Cancer Treatment,” Molecules, 2011.
- Bar-Sela, G., Epelbaum, R., Schaffer, M., „Curcumin as an Anti-Cancer Agent: Review of the Gap Between Basic and Clinical Applications,” Current Medicinal Chemistry, 17(3), 2010.
- Yu, X., Zhong, J., Yan, L., Li, J., Wang, H., Wen, Y., Zhao, Y., „Curcumin exerts antitumor effects in retinoblastoma cells by regulating the JNK and p38 MAPK pathways,” International Journal of Molecular Medicine, 38(3), 2016.
- Xu, X., Meng, X., Li, S., Gan, R., Li, Y., & Li, H., „Bioactivity, Health Benefits, and Related Molecular Mechanisms of Curcumin: Current Progress, Challenges, and Perspectives”, International Journal of Molecular Medicine, 2018.
- Daily, J., Yang, M., & Park, S. (2016). Efficacy of Turmeric Extracts and Curcumin for Alleviating the Symptoms of Joint Arthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Journal of Medicinal Food, 19
- Sylwia Przybylska, „Kurkumina – prozdrowotny barwnik kurkumy”,Probl Hig Epidemiol, 2015
Autorka artykułu:
